Juliano
Hesperis matronalis
Brassicaceae Cruciferae
Àutri noum : Cassouleto, Joulieto, Jouliano, Jouriano.
Nom en français : Julienne des dames.
Descripcioun :La juliano es uno grando planto emé de flour quouro blanco, quouro vióuleto, segound li pèd. Li fueio soun peréu proun chanjadisso, mai o mens pelouso. Se recounèis à si grapo de flour que li petalo soun quàsi redouno e à si boudousco sus li coustat e pulèu torso. Es uno planto naturalamen raro en Prouvènço que recerco li relarg umido, mai de cop que i'a naturalisado à parti de grano ourticolo.
Usanço :Li flour e li jòuini flour se manjon en ensalado. Se fai un òli emé li grano. Ei tambèn uno planto vertuouso contro lou tussi, lou mau-de-terro, lou prussi e qu'ajudo à pissa.
Port : Grando erbo
Taio : 30 à 80 (100) cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Hesperis
Famiho : Brassicaceae
Famiho classico : Cruciferae
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Valoun umide
- Colo
Estànci : Mountagnard
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Hesperis matronalis L., 1753
Cano
Arundo donax
Poaceae Graminaceae
Autre noum : Canié.
Noms en français : Canne de Provence, Roseau à quenouilles.
Descripcioun :La cano que ié dison "de Prouvènço" es uno plano bèn couneigudo emé si grando e gròssi tijo lignouso d'enviroun 3,5 cm de diamètre, si long rizoumo espès e si fueio verdalo de 2 à 5 cm de larg.
Usanço :La cano que nous vèn dóu cèntre de l'Asìo, fuguè proun plantado pèr proutegi li culturo dóu mistral. Nòstis àvi se n'en servien pèr gaubeja mant'uno besougno : pèr eisèmple pèr apara li det dóu tai dóu voulame (li dedau) o enca pèr acroucha lou calèu (la moco). Lou rizoumo èi manjadis (li fueio peréu, mai soun proun amaro) cue (rousti o bouli) o adouba en farino pièi mesclado à d'autro. Emai èro pas gaire emplegado coume planto vertuouso, aro d'ùni prouprieta soun estado troubado coume dins la dessensibilisacioun pèr l'alergìo.
Port : Aubret
Taio : 2 à 6 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Arundo
Famiho : Poaceae
Famiho classico : Graminaceae
Ordre : Poales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 30 à 60 cm
Flourido :
Estiéu - Autouno
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 600 m
Aparado : Noun
Setèmbre à óutobre
Liò : Ribiero
- Ermas
- Baragno
- Escoumbre e proche dis oustau
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óurigino Asìo-Cèntre
Ref. sc. : Arundo donax L., 1753